Teknik SEO ve Site Sağlığı Kapsamlı Rehberi: Arama Motorlarının Güvenini Kazanmanın ve Sıralamalara Hükmetmenin Temelleri

Dijital pazarlamanın göz alıcı dünyasında içerik kral, backlink’ler ise kraliçedir. Ancak bu krallığın ayakta durmasını sağlayan, genellikle görünmeyen ama vazgeçilmez olan bir temel vardır: Teknik SEO. Bir web sitesini görkemli bir gökdelene benzetirsek, içerik ve tasarım onun katları ve estetiğidir. Teknik SEO ise o gökdelenin temelidir; sağlam, organize ve depreme (yani Google algoritma güncellemelerine) dayanıklı olmasını sağlar. Temeliniz çürükse, en güzel katların bile bir gün çökmesi kaçınılmazdır.

Teknik SEO, arama motorlarının sitenizi ne kadar verimli bir şekilde tarayabildiğini (crawl), anlayabildiğini (render) ve dizine ekleyebildiğini (index) iyileştirmeye odaklanan tüm teknik süreçleri kapsar. Bu, sadece kod ve sunucularla ilgili değildir; bu, kullanıcı deneyimi, site hızı, güvenlik ve nihayetinde arama motorlarının gözündeki güvenilirliğinizle ilgilidir. Hızlı yüklenmeyen bir sayfa, bozuk bir link, mobil uyumsuz bir tasarım veya anlamsız bir URL yapısı, hem kullanıcıyı hem de Googlebot’u hayal kırıklığına uğratır.

Bu derinlemesine rehberde, bir web sitesinin motor kaputunun altına inecek ve onun sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlayan tüm mekanizmaları keşfedeceğiz. Core Web Vitals’tan dizinleme yönetimine, yapılandırılmış verilerden site mimarisine kadar, sitenizin sağlığını teşhis etmeniz, hataları ayıklamanız ve onu arama motorları için kusursuz bir yapıya kavuşturmanız için gereken tüm strateji ve taktikleri adım adım ele alacağız. Bu, sadece sıralama kazanma rehberi değil, aynı zamanda dijital varlığınızın geleceğini güvence altına almanın teknik anayasasıdır.

SEO Stratejisi ve Anahtar Kelime

×

Bölüm 1: Giriş: Teknik SEO Nedir ve Neden Hayatidir?

1.1 SEO’nun Üç Ayağı: Teknik, İçerik (On-Page) ve Otorite (Off-Page)

Başarılı bir SEO stratejisi üç temel ayak üzerine kuruludur:

• İçerik (On-Page SEO): Sitenizdeki içeriğin kalitesi, alaka düzeyi ve anahtar kelime optimizasyonu. Bu, “ne söylediğinizle” ilgilidir.
• Otorite (Off-Page SEO): Diğer sitelerden alınan backlink’ler ve marka bilinirliği gibi sitenizin dışındaki faktörler. Bu, “başkalarının sizin hakkınızda ne söylediğiyle” ilgilidir.
• Teknik SEO: Bu iki ayağın üzerinde durduğu platformun sağlamlığı. Bu, “arama motorlarının söylediklerinizi ne kadar iyi duyabildiği ve anlayabildiğiyle” ilgilidir.

En iyi içeriğe ve en güçlü backlink’lere sahip olsanız bile, arama motorları sitenize erişemiyor, sayfalarınızı anlayamıyor veya yavaş yüklenen bir site yüzünden kullanıcılar sitenizi terk ediyorsa, tüm çabalarınız boşa gidecektir. Teknik SEO, diğer tüm SEO yatırımlarınızın geri dönüşünü (ROI) doğrudan etkileyen bir çarpan gibidir.

1.2 Arama Motorları Nasıl Çalışır? (Tarama, Dizinleme, Sıralama)

Teknik SEO’yu anlamak için, arama motorlarının temel çalışma prensibini bilmek gerekir:

1. Tarama (Crawling): Googlebot gibi “örümcekler” veya “botlar”, internetteki sayfaları linkleri takip ederek sürekli olarak gezer ve içeriklerini keşfeder.
2. Dizinleme (Indexing): Taranan bu sayfaların içeriği (metin, görsel, video vb.) analiz edilir ve Google’ın devasa veritabanı olan “dizine” (index) kaydedilir. Dizin, arama sonuçlarında gösterilmeye uygun sayfaların bulunduğu bir kütüphane gibidir.
3. Sıralama (Ranking): Bir kullanıcı bir arama yaptığında, Google dizindeki milyarlarca sayfa arasından en alakalı ve en kaliteli olanları belirlemek için yüzlerce faktörü (içerik kalitesi, backlink’ler, site hızı, kullanıcı deneyimi vb.) değerlendiren karmaşık bir algoritma kullanır ve bunları bir sonuç sayfasında sıralar.

Teknik SEO’nun temel amacı, bu tarama ve dizinleme süreçlerini Google için olabildiğince kolay, hızlı ve verimli hale getirmektir. Google’a işini ne kadar kolaylaştırırsanız, o da sizi o kadar çok sever.

Bölüm 2: Temel Direkler: Taranabilirlik (Crawlability) ve Dizinlenebilirlik (Indexability)

Bu iki kavram, teknik SEO’nun başlangıç noktasıdır. Eğer bir sayfa taranabilir değilse, dizine eklenemez. Eğer dizine eklenemezse, sıralama alamaz. Bu kadar basittir.

2.1 Robots.txt: Arama Motorlarının Kapıdaki Güvenliği

robots.txt dosyası, sitenizin kök dizininde bulunan ve arama motoru botlarına sitenizin hangi bölümlerine erişip hangilerine erişemeyeceklerini söyleyen basit bir metin dosyasıdır. Bu, sitenizin “kapıdaki güvenliği” gibidir.

• Kullanım Amacı: Yönetici paneli, kullanıcıların özel bilgileri, arama sonuç sayfaları gibi arama sonuçlarında görünmesini istemediğiniz veya botların tarayarak zaman kaybetmesini istemediğiniz sayfaları engellemek.
• Yaygın Hatalar: Yanlışlıkla tüm sitenin taranmasını engellemek (Disallow: /) veya CSS/JavaScript dosyalarını engelleyerek Google’ın sayfayı doğru şekilde “görmesini” (render etmesini) önlemek.

2.2 XML Site Haritaları: Google’a Sunulan Yol Haritası

XML site haritası, sitenizdeki tüm önemli URL’lerin bir listesini içeren ve arama motorlarına bu sayfaları keşfetmeleri için yardımcı olan bir dosyadır. Bu, Google’a verdiğiniz bir “yol haritasıdır”. Özellikle büyük, çok fazla içeriğe sahip veya iç link yapısı zayıf olan siteler için hayati önem taşır. Site haritanızda sadece arama sonuçlarında görmek istediğiniz, 200 OK durum koduna sahip, canonical (ana) URL’ler yer almalıdır.

2.3 Dizinleme Yönetimi: Meta Etiketler ve Canonical URL’ler

• Robots Meta Etiketi: Bu, belirli bir sayfanın HTML kodunun <head> bölümüne yerleştirilen ve o sayfaya özel talimatlar veren bir etikettir. En yaygın kullanılanları şunlardır:
  • index / noindex: Sayfanın dizine eklenip eklenmeyeceğini belirtir.
  • follow / nofollow: Botun bu sayfadaki linkleri takip edip etmeyeceğini belirtir.

  Örneğin, bir “teşekkürler” sayfasının veya dahili bir test sayfasının arama sonuçlarında görünmesini istemiyorsanız, ona noindex etiketi eklemelisiniz.

• Canonical Etiketi (rel=”canonical”): Bu etiket, birbirine çok benzeyen veya aynı içeriğe sahip birden fazla URL olduğunda, arama motorlarına hangi versiyonun “ana” veya “orijinal” olduğunu ve dizine eklenmesi gerektiğini söylemek için kullanılır. Bu, e-ticaret sitelerindeki filtreleme ve sıralama seçeneklerinin yarattığı yinelenen içerik (duplicate content) sorunlarını çözmek için en güçlü araçtır.

2.4 Tarama Bütçesi (Crawl Budget) Optimizasyonu

Google’ın bir siteyi taramak için ayırdığı kaynaklar sınırsız değildir. Bu sınırlı kaynağa “tarama bütçesi” denir. Büyük sitelerde (yüz binlerce veya milyonlarca URL’ye sahip), bu bütçeyi verimli kullanmak kritik hale gelir. Tarama bütçesini optimize etmek, Googlebot’un zamanını düşük değerli sayfalarda (hatalı sayfalar, yinelenen içerik, filtreli sayfalar) harcamasını önleyip, en önemli ve en değerli sayfalarınızı daha sık taramasını sağlamaktır.

Bölüm 3: Site Mimarisi: Kullanıcılar ve Botlar için Mantıksal Bir Harita

İyi bir site mimarisi, hem kullanıcıların aradıklarını kolayca bulmalarını sağlar hem de arama motorlarının sitenizin yapısını ve sayfalarınız arasındaki hiyerarşik ilişkiyi anlamasına yardımcı olur.

3.1 Mantıksal ve SEO Dostu URL Yapısı

URL’leriniz hem insanlar hem de arama motorları için okunabilir ve anlaşılır olmalıdır.

• Kısa ve Açıklayıcı Olmalı: site.com/p?id=123 yerine site.com/kadin/ayakkabi/spor-ayakkabi gibi bir yapı tercih edilmelidir.
• Anahtar Kelimeler İçermeli: URL, sayfanın içeriğiyle ilgili anahtar kelimeyi içermelidir.
• Tutarlı Olmalı: Tüm site genelinde tutarlı bir yapı kullanılmalıdır (örn: küçük harf kullanmak, kelimeleri tire ile ayırmak).

3.2 Site Hiyerarşisi ve Silo Yapısı

Silo yapısı, sitenizdeki içeriği mantıksal ve tematik kategoriler halinde gruplandırma pratiğidir. Bu, bir kütüphanenin kitapları konularına göre farklı reyonlara ayırmasına benzer. Ana kategoriler (silo başlıkları), en önemli sayfalarınız olmalı ve bu kategorilerin altında ilgili alt konular yer almalıdır. Bu yapı, belirli bir konuda sitenizin “otorite” olarak algılanmasına yardımcı olur ve arama motorlarının sitenizin hangi konulara odaklandığını net bir şekilde anlamasını sağlar.

3.3 İç Linkleme Stratejisi

İç linkleme, sitenizdeki bir sayfadan başka bir sayfaya verilen linklerdir. Stratejik iç linklemenin iki ana faydası vardır:

1. Kullanıcıların sitenizde gezinmesine ve ilgili içerikleri keşfetmesine yardımcı olur.
2. Arama motorlarının yeni sayfaları keşfetmesini sağlar ve “link otoritesini” (link equity) sitenin tamamına dağıtır. Ana sayfa gibi güçlü sayfalardan verilen linkler, daha az önemli sayfalara güç aktarır.

En değerli iç linkler, bir metin içinde doğal olarak yer alan “bağlamsal” linklerdir.

3.4 Breadcrumbs (Gezinme Çubukları)

Breadcrumbs, kullanıcının sitedeki mevcut konumunu ve ana sayfaya geri giden hiyerarşik yolu gösteren ikincil bir gezinme yardımcısıdır (Örn: Ana Sayfa > Giyim > Erkek > Gömlek). Hem kullanıcı deneyimini iyileştirir (kullanıcının kaybolmasını önler) hem de sitenizin iç link yapısını güçlendirerek SEO’ya fayda sağlar.

Bölüm 4: Hızın Önemi: Sayfa Hızı ve Google Core Web Vitals

Site hızı, artık sadece bir “hoşluk” değil, hem kullanıcı deneyimi hem de sıralama için kritik bir faktördür. Yavaş bir site, yüksek hemen çıkma oranları, düşük dönüşümler ve kötü sıralamalar anlamına gelir.

4.1 Neden Hız Bu Kadar Önemli?

Google verilerine göre, bir sayfanın yüklenme süresi 1 saniyeden 3 saniyeye çıktığında, hemen çıkma olasılığı %32 artar. 5 saniyeye çıktığında ise bu oran %90’a fırlar. Hız, kullanıcı memnuniyetinin temelidir. Google, kullanıcılarını memnun eden siteleri ödüllendirmek ister, bu nedenle hızı önemli bir sıralama faktörü olarak kullanır.

4.2 Core Web Vitals (CWV): Kullanıcı Deneyiminin Metrikleri

Core Web Vitals, Google’ın bir sayfanın gerçek kullanıcı deneyimini ölçmek için kullandığı üç spesifik metrik setidir:

• Largest Contentful Paint (LCP): Yükleme performansını ölçer. Sayfanın ana içeriğinin (genellikle bir resim veya büyük bir metin bloğu) ne kadar sürede yüklendiğini ifade eder. İdeal değer 2.5 saniyenin altıdır.
• Interaction to Next Paint (INP): Etkileşimliliği ölçer. Kullanıcının bir sayfayla etkileşime geçtiği andan (tıklama, dokunma) tarayıcının bu etkileşime görsel bir yanıt verdiği ana kadar geçen süreyi ölçer. İdeal değer 200 milisaniyenin altıdır. (Bu metrik, First Input Delay – FID’in yerini almıştır).
• Cumulative Layout Shift (CLS): Görsel kararlılığı ölçer. Sayfa yüklenirken beklenmedik şekilde yer değiştiren öğelerin (reklamlar, resimler) ne kadar kayma yarattığını ifade eder. İdeal değer 0.1’in altıdır.

4.3 Hız Ölçüm Araçları

Site hızınızı ve CWV değerlerinizi ölçmek için kullanabileceğiniz başlıca araçlar şunlardır:

• • Google PageSpeed Insights: Hem laboratuvar verileri (anlık test) hem de alan verileri (gerçek kullanıcı verileri) sunar ve iyileştirme önerileri sağlar.

– Google Search Console: “Önemli Web Verileri” raporu, sitenizdeki URL’leri CWV performansına göre “İyi”, “İyileştirme Gerekiyor” ve “Zayıf” olarak gruplandırır.

• GTmetrix ve WebPageTest: Sayfanızın yüklenme sürecini detaylı bir şelale (waterfall) grafiğiyle gösteren ve derinlemesine teknik analiz sunan gelişmiş araçlardır.

4.4 Sayfa Hızını İyileştirme Yöntemleri

Bölüm 5: Anlam Yaratmak: Yapılandırılmış Veri (Schema Markup)

5.1 Yapılandırılmış Veri Nedir?

Yapılandırılmış veri (genellikle Schema.org sözlüğü kullanılarak uygulanır), sitenizin içeriğinin ne hakkında olduğunu arama motorlarına açık ve net bir şekilde anlatmak için HTML kodunuza eklediğiniz bir işaretleme türüdür. Bu, içeriğinize “etiketler” yapıştırmak gibidir. Örneğin, “299 TL” metninin bir “fiyat” olduğunu, “4.5 yıldız”ın bir “değerlendirme” olduğunu ve “Lezzetli Çikolatalı Kek”in bir “tarif” olduğunu Google’a bildirir.

5.2 Neden Önemlidir? Zengin Sonuçlar (Rich Snippets)

Yapılandırılmış verinin en büyük faydası, arama sonuçlarında “zengin sonuçlar” (rich snippets) elde etme şansını artırmasıdır. Zengin sonuçlar, standart mavi link ve açıklamadan daha fazla bilgi (yıldız derecelendirmeleri, fiyatlar, SSS açılır menüleri, etkinlik tarihleri vb.) içeren, görsel olarak daha çekici sonuçlardır. Bu sonuçlar, arama sonuç sayfasında daha fazla yer kaplar, dikkat çeker ve genellikle daha yüksek bir tıklama oranı (CTR) elde eder.

5.3 Yaygın Kullanılan Schema Türleri

İşletmenizin türüne bağlı olarak uygulayabileceğiniz yüzlerce schema türü vardır. En yaygın olanlardan bazıları şunlardır:

• Organization / LocalBusiness (Şirket / Yerel İşletme)
• Product (Ürün – fiyat, stok durumu, değerlendirme içerir)
• Review (İnceleme)
• FAQPage (Sıkça Sorulan Sorular)
• Recipe (Yemek Tarifi)
• Article (Makale)
• Event (Etkinlik)

5.4 Nasıl Uygulanır? JSON-LD

Yapılandırılmış veriyi uygulamanın Google tarafından önerilen ve en kolay yolu JSON-LD formatını kullanmaktır. Bu, sayfanın <head> veya <body> bölümüne eklenen bir script bloğudur ve mevcut HTML kodunuzu değiştirmenizi gerektirmez. Google’ın Zengin Sonuçlar Testi aracıyla kodunuzun doğruluğunu kontrol edebilirsiniz.

Bölüm 6: Mobil Öncelikli Dünya: Mobil SEO’nun Kuralları

6.1 Mobil Öncelikli Dizinleme (Mobile-First Indexing)

Aramaların büyük çoğunluğu artık mobil cihazlardan yapıldığı için, Google da “mobil öncelikli dizinleme” sistemine geçmiştir. Bu, Google’ın bir sitenin dizine eklenecek ve sıralanacak versiyonu olarak öncelikle mobil versiyonunu kullandığı anlamına gelir. Eğer sitenizin mobil versiyonu, masaüstü versiyonundan daha az içerik veya fonksiyonaliteye sahipse, sıralamalarınız olumsuz etkilenebilir. Mobil ve masaüstü versiyonlarınızda içerik ve yapısal parite sağlamalısınız.

6.2 Duyarlı Tasarım (Responsive Design)

Mobil SEO için en iyi yaklaşım, duyarlı tasarımdır. Bu, sitenizin tasarımının ve düzeninin, kullanıcının ekran boyutuna (mobil, tablet, masaüstü) otomatik olarak uyum sağladığı anlamına gelir. Tek bir URL ve tek bir HTML kodu olduğu için hem kullanıcı deneyimi hem de SEO açısından en temiz ve en çok tavsiye edilen yöntemdir.

6.3 Mobil Kullanılabilirlik Hataları

Google Search Console’daki “Mobil Kullanılabilirlik” raporu, sitenizde mobil kullanıcıların deneyimini olumsuz etkileyen yaygın hataları size bildirir. Bunlardan en yaygın olanları şunlardır:

• Metnin okunmayacak kadar küçük olması
• Tıklanabilir öğelerin birbirine çok yakın olması
• İçeriğin ekrandan daha geniş olması (yatay kaydırma gerektirmesi)

Bu hataları düzeltmek, mobil sıralamalarınız için kritik öneme sahiptir.

Bölüm 7: Güvenlik ve Güven Sinyalleri

7.1 HTTPS: Güvenliğin Standardı

HTTPS (Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü), bir kullanıcının tarayıcısı ile web siteniz arasındaki veri iletişimini şifreleyen bir güvenlik protokolüdür. Google, HTTPS’yi hafif bir sıralama sinyali olarak doğrulamıştır. Ancak daha da önemlisi, modern tarayıcılar (Chrome gibi) HTTPS kullanmayan siteleri “Güvenli Değil” olarak işaretler. Bu, kullanıcı güvenini ciddi şekilde zedeler. Sitenizin tamamında HTTPS (SSL sertifikası ile) kullanmak artık bir standarttır, bir seçenek değil.

7.2 HTTP Durum Kodlarını Anlamak ve Yönetmek

Bir tarayıcı bir sunucudan bir sayfa istediğinde, sunucu bir HTTP durum koduyla yanıt verir. Bu kodları doğru yönetmek, teknik SEO’nun temelidir.

Bölüm 8: Teknik SEO Denetimi (Audit) ve Hata Ayıklama

8.1 Temel Araç Setiniz

Etkili bir teknik SEO denetimi için doğru araçlara ihtiyacınız vardır:

• Google Search Console: En önemli ve ücretsiz aracınızdır. Google’ın sitenizi nasıl gördüğünü doğrudan size anlatır. Dizin kapsamı, hatalar, hız, mobil kullanılabilirlik gibi kritik raporlar sunar.
• Bir Site Tarayıcısı (Crawler): Screaming Frog SEO Spider (sektör standardı), Sitebulb veya DeepCrawl gibi araçlar, sitenizi Googlebot gibi tarar ve kırık linkler, yönlendirmeler, meta etiket sorunları, yinelenen içerik gibi yüzlerce teknik sorunu tespit etmenizi sağlar.
• Google Analytics: Kullanıcı davranışlarını anlamak için gereklidir.
• Page Speed Araçları: PageSpeed Insights, GTmetrix.

8.2 Adım Adım Temel Bir Teknik Denetim

1. Google Search Console’u Kontrol Edin: “Kapsam” raporunda önemli hatalar var mı? “Önemli Web Verileri” ve “Mobil Kullanılabilirlik” raporları ne diyor? Manuel bir ceza var mı?
2. Sitenizi Tarayın: Screaming Frog gibi bir araçla sitenizin tamamını tarayın. 404, 5xx hatalarını ve 302 yönlendirmelerini inceleyin.
3. Dizinlenebilirliği Gözden Geçirin: Önemli sayfalarınızın yanlışlıkla noindex etiketi veya robots.txt tarafından engellenmediğinden emin olun.
4. URL’leri ve Site Yapısını Analiz Edin: URL’leriniz temiz mi? Site yapınız mantıklı mı? Önemli sayfalarınız ana sayfadan birkaç tıklamadan daha derinde mi?
5. Site Hızını Test Edin: Önemli sayfalarınızı (ana sayfa, kategori, ürün sayfası) PageSpeed Insights ile test edin ve iyileştirme önerilerini değerlendirin.

Bölüm 9: Geleceğe Yatırım: İleri Seviye Teknik SEO Konuları

9.1 Log Dosyası Analizi

Sunucu log dosyaları, sitenize yapılan her bir isteğin (Googlebot dahil) kaydını tutar. Bu dosyaları analiz etmek, Googlebot’un sitenizi gerçekte nasıl taradığını, hangi sayfalara ne sıklıkla geldiğini ve tarama bütçesini nerede harcadığını görmenin en kesin yoludur.

9.2 JavaScript SEO

React, Angular, Vue gibi JavaScript framework’leri ile oluşturulan modern web siteleri, SEO için özel zorluklar yaratabilir. Google, JavaScript’i render etmede (çalıştırıp içeriği görmede) giderek daha iyi hale gelse de, bu süreç hala saf HTML’e göre daha karmaşık ve hataya açıktır. Sunucu Tarafı Oluşturma (SSR) veya Dinamik Oluşturma (Dynamic Rendering) gibi çözümler, bu tür sitelerin arama motorları için daha erişilebilir olmasını sağlar.

9.3 Uluslararası SEO (Hreflang)

Farklı dillerde veya farklı ülkelerdeki kullanıcılar için birden fazla site versiyonunuz varsa, arama motorlarına hangi versiyonun hangi kitleye yönelik olduğunu bildirmeniz gerekir. rel="alternate" hreflang="x" etiketi, bu dil ve bölge hedeflemesini yapmak için kullanılır ve doğru sayfanın doğru kullanıcıya gösterilmesini sağlayarak yinelenen içerik sorunlarını önler.

Bölüm 10: Teknik Sağlamlık Sürdürülebilir Başarının Temelidir

Teknik SEO, göz korkutucu ve karmaşık görünebilir. Ancak özünde, basit bir prensibe dayanır: Kullanıcılar ve arama motorları için engelleri kaldırmak. Hızlı, erişilebilir, güvenli ve anlaşılır bir web sitesi yaratmak, sadece bir sıralama faktörlerini optimize etme egzersizi değil, aynı zamanda iyi bir iş pratiğidir.

Unutmayın, teknik SEO bir kez yapılıp unutulacak bir proje değildir. Web siteniz canlı bir organizmadır; yeni içerikler eklenir, tasarımlar değişir ve teknoloji gelişir. Bu nedenle, site sağlığınızı düzenli olarak denetlemek ve bakımını yapmak, dijital pazarlama stratejinizin temel bir parçası olmalıdır.

Sağlam bir teknik temel üzerine inşa ettiğinizde, harika içeriğinizin ve pazarlama çabalarınızın hak ettiği görünürlüğe ulaşmasını ve yatırımınızın size katlanarak geri dönmesini sağlarsınız. Teknik SEO, başarının kendisi değil, ama onsuz gerçek ve sürdürülebilir başarının mümkün olmadığı bir temeldir.